اخلاق اجتماعی در قرآن \ 2
قرآن کریم در سوره نسا آیه۵۸ می فرماید:
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ سَمِیعًا بَصِیرًا
همانا خدا به شما امر میکند که امانتها را به صاحبانش باز دهید و چون حاکم بین مردم شوید به عدالت داوری کنید. همانا وحدتی شما را پند نیکو میدهد، که خدا شنوا و بیناست.
گفتهاند در باره عثمان بن طلحه کلیددار کعبه مشرفه نازل شده است که پس از فتح مکه کلید را از او گرفتند بامر پیغمبر (ص) و حضرت دو رکعت نماز در بیت بجا آورد و چون از خانه بیرون آمد عباس عم آنحضرت تقاضاى منصب کلیددارى را نمود و این آیه نازل شد و حضرت کلید را بابن طلحه که از قدیم الایام این منصب را
جلد 2 صفحه 70
خود و پدرانش داشتند مسترد فرمود و مقرر شد که از بیت او منتزع نشود و در مجمع از صادقین علیهما السلام نقل نموده که آیه شامل است هر امانتى را خواه امانت الهى باشد که اوامر و نواهى او است خواه امانت بندگان باشد چنانچه بعضى امین نمایند بعضى را بر مال و غیر آن و در روایات چندى از ائمه معصومین علیهم السلام نقل شده است که نگاه نکنید بطول رکوع و سجود مرد چون این امر ممکن است عادت او شده باشد و اگر ترک نماید استیحاش کند ولى نظر کنید بصدق گفتار و اداء امانت او و در کافى از حضرت صادق (ع) روایت نموده که اگر قاتل امیر المؤمنین (ع) امانتى بمن بسپرد و نصیحتى از من بجوید و مشورتى با من بنماید و من متقبّل شوم از او این امر را هر آینه امانت او را باو مسترد خواهم داشت .
تفسیر روان جاوید
در این آیه شریفه بر اهمیت ادای به عهد و پیمان که یکی از مصادیقش ادای امانت است تاکید شده است.